Binek otomobil tebliğ
10 Aralık 2014 Bu içerik 1.806 kez okundu.
Uygulamada, binek otomobillerin ve panelvan tipi hafif ticari araçların (Caddy, Combo, Connect, Doblo, Fıorino, Expres, Kango, Partner, Starex, Transporter) KDV yönünden vergilendirilmesinde tereddüde düşülmekteydi. Bu araçlar (panelvan tipi hafif ticari araçlar), 21.07.2005 tarihine kadar alındığında yüklenilen % 18 oranındaki KDV‘nin tamamı indirim konusu yapılabilmekteydi. Ancak bu tarihten sonra yapılan bu tür araç alımlarında yüklenilen KDV ‘nin indirim yapılabilmesi söz konusu değildir. Halen uygulamada, yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapıldığı görülmektedir.
“Çok amaçlı araç” olarak tanınan Caddy, Combo, Connect, Doblo, Fıorino, Expres, Kango, Partner, Starex, Transporter gibi araçlar, ister 1+1 ister 1+7 olsun, 21.07.2005 tarihine kadar yük taşımak üzere imal edilmiş araç olarak sınıflandırılmıştı. Ancak, Gümrük Müsteşarlığı’nın 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile bu araçlardan şoför mahallinin arkasında koltuğu veya camı bulunanlar, 21.07.2005 tarihinden itibaren binek otomobili sınıfına dahil edilmiştir. O güne kadar geçerli olan uygulamaya göre, yolcu taşıma kapasitesi toplam taşıma kapasitesinin yarısından az olan araçlar yük taşımaya mahsus araç olarak değerlendiriliyor; yolcu taşıma kapasitesi toplam taşıma kapasitesinin yarısından fazla olanlar ise yolcu taşımaya mahsus araç olarak sınıflandırılıyordu. Ancak sözü edilen Tebliğle araçların sınıflandırılmasında bu kriter terk edilmiştir.
Tebliğle belirlenen yeni kriterlere göre, hem yolcu hem de yük taşıyabilen araçlardan şoförün arkasında da koltuğu veya yanda camları olan araçlar binek otomobili sayılmaktadır. Hatta, sadece önde iki kişilik koltuğu (1 + 1) olsa dahi, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemeri veya emniyet kemeri montajı için tertibat ya da koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat bulunan, arka kısmı yolcu bölümündeki döşemeyle kaplı olan, arka kısmında da havalandırma, iç aydınlatma veya küllük bulunan, yolcu bölümü ile arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan araçlar da binek otomobili sınıfına dahil edilmiştir.
Motorlu taşıt araçlarının ilk iktisabında veya (kullanılmış binek otomobilleri hariç olmak üzere) kullanılmış olanların ticari faaliyet kapsamında tesliminde uygulanacak KDV oranı % 18’dir. Buna göre sıfır otomobiller ile kullanılmış olup olmadığına bakılmaksızın otobüs, midibüs, minibüs, kamyon, kamyonet, TIR gibi araçlar % 18 oranında vergilendirilmektedir.
Kullanılmış binek otomobillerinde % 1 KDV oranı uygulanmaktadır. Binek otomobili ifadesi 87.03 gümrük tarife pozisyonundaki sedan veya steyşın vagon binek otomobilleri ile jip, 4x4 arazi taşıtı, yarış arabası gibi araçları kapsamaktadır. “Kullanılmış” deyimi ise, Türkiye’de kayıt ve tescil edilmiş yani plaka almış olan otomobilleri ifade etmektedir. Dolayısıyla kaç yaşında olursa olsun, yurt dışından ithal edilecek otomobiller ile gümrüğe terk edilmiş olan Türkiye’de plaka almamış (veya diplomatik ya da geçici plaka almış) araçlar kullanılmış sayılmayacak ve bunların ithalinde veya TASİŞ tarafından satışında % 18 oranında KDV uygulanacaktır.
3065 sayılı KDV Kanunu’nun 30/b maddesinde, “faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen KDV’nin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV’den indirilemeyeceği” hükme bağlanmıştır.
Bu madde uyarınca, sadece faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan sürücü kursları, araç kiralama (rent a car) firmaları ve gerçek usulde vergiye tabi taksi işletmeleri, bu amaçla satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle yüklendikleri KDV’yi ilgili dönemde indirim konusu yapabilmektedirler. Bu tür işletmelerin de amaçları dışında (örneğin rent a car işletme sahibince kullanılmak üzere binek otomobili alınması gibi) satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle yüklendikleri KDV’yi indirim konusu yapmaları mümkün değildir.
Yukarıda sayılanlar dışında kalan KDV mükelleflerinin, işletmelerinde kullanmak üzere olsa dahi satın aldıkları binek otomobilleri nedeniyle yüklendikleri KDV’yi indirmeleri mümkün değildir. Örneğin bir pazarlama şirketinin pazarlama faaliyetinde bulunan elemanlarının kullanması için satın aldığı binek otomobillerine ödediği KDV indirim konusu yapılamayacaktır. İndirimi mümkün olmayan bu KDV’nin doğrudan gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi mümkündür. Bu konudaki seçimlik hak tamamen mükellefe aittir
Öte yandan, KDV Kanunu’nda binek otomobiller dışındaki diğer araçların KDV’sinin indirimini sınırlayan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla, işletmelere ait veya aktife dahil bulunan binek otomobili dışındaki taşıtların alımında ödenen KDV, genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.
87.04 gümrük tarife pozisyonundaki panelvan veya kamyonet olarak satın alınan araçlara ödenen KDV, alımın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilecektir. Ancak bu şekilde araç satın alındıktan sonra, arkaya koltuk eklenmek, cam açmak gibi tadilatlar yapılarak aracın 87.03 gümrük tarife pozisyonundaki binek otomobili veya (8+1) kişi taşımak üzere imal edilmiş araca dönüştürülmesi halinde, indirim konusu yapılan verginin Kanun’un 30/b maddesine göre düzeltilmesi gerekir. Düzeltme işlemi, daha önce indirim konusu yapılmış olan KDV’nin, dönüşümü yapılan aracın trafik siciline kayıt ve tescil ettirildiği dönem beyannamesinde hesaplanan KDV’ye ilave edilmek suretiyle yapılacağı tabiidir. Bu şekilde indirim hesaplarından çıkarılacak olan KDV’nin ise doğrudan gider veya maliyete intikal ettirilmek suretiyle telafi edilmesi gerekir.Aynı husus,
87.02 gümrük tarife pozisyonunda satın alınan minibüslerin, koltukları sökülmek suretiyle 87.03 tarife pozisyonuna giren araçlara dönüştürülmesi halinde de geçerlidir. Örneğin 10 koltuklu minibüs olarak satın alınıp KDV’si indirim konusu yapılmış olan aracın, bir sıra koltuğu sökülerek makam aracı haline getirilmesi, aracın binek otomobiline dönüştürülmesine neden olacağından, aracın bu şekilde trafiğe tescil ettirileceği dönemde indirilen KDV’nin düzeltilmesi gerekecektir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, Caddy, Combo, Connect, Doblo, Fıorino, Expres, Kango, Partner, Starex, Transporter gibi (4+1) araçların 21.07.2005 tarihine kadar yük taşımak üzere imal edilmiş araç olarak sınıflandırıldığı, ancak Gümrük Müsteşarlığı’nın 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile bu araçların 21.7.2005 tarihinden itibaren binek otomobili sınıfına dahil edildiği belirtilmiştir.
Buna göre, Caddy, Combo, Connect, Doblo, Fıorino, Expres, Kango, Partner, Starex, Transporter gibi (4+1) araçlar 21.07.2005 tarihinden itibaren binek otomobil sınıfına dahil edildiğinden, bu araçların alımında ödenen KDV, Kanun’un 30/b maddesine göre indirim konusu yapılamayacaktır.
Öte yandan, 21.07.2005 tarihine kadar 87.04 tarife pozisyonunda sınıflandırıldığı için binek otomobili sayılmayan, dolayısıyla alımında ödenen KDV’si indirilen araçların bu tarihten itibaren binek otomobili sayılması, yüklenilen KDV’nin düzeltilip düzeltilmeyeceği konusundaMaliye Bakanlığı’nca bir açıklama yapılmamaktadır.
Sonuç olarak, panelvan tipi hafif ticari araçlar (Caddy, Combo, Connect, Doblo, Fıorino, Expres, Kango, Partner, Starex, Transporter) 8.Sıra No.lu Gümrük Genel Tebliği(Tarife-Sınıflandırma Kararları) ile binek oto sınıfına dahil edildiğinden (87.03 gümrük tarife pozisyonu), 21.07.2005 tarihinden itibaren alış belgelerinde gösterilen KDV mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV’den indirilemeyecektir.