Sistemli Arıza Arama
Tamire getirilmiş bir cihaz için önce müşterininşikâyeti dinlenir. Cihaz açılmadan
önce çalıştırılarak arızanın ne olabileceğihususunda bir ön karar verilir. Arıza aramaya
başlamak için arızalı cihazın sökülerek geneltemizliğinin yapılması gerekir. Temizlik,
elektrik süpürgesi ile ya da varsa dış ortamdakompresör yardımıyla yapılabilir. Temizliği
yapılmış cihaz, önce duyu organları ile kontroledilir. Yanan, patlayan, kararan yerler
bulunarak gerekli işlemler uygulanır. Eğer değiştirilmesigereken parçalar varsa kalem havya
yardımıyla fazla ısıya maruz bırakmadansökülerek yenisiyle değiştirilir. Malzeme
değiştirme işinden sonra lehim yapılan yerdekipasta kalıntıları izopropül alkol ile ya da
selülozik tiner ile yıkanır. Sistemli arızaaramak, arızayı en kısa zamanda teşhis ederek
onarımı yapabilme yeteneğidir.

Tamamen bilgi ve beceri ile zaman içerisindeböyle bir alışkanlık kazanılabilir. Cihazı
gözlemlediğinizde arızanın hangi katta ve hangimalzemelerden kaynaklandığı kanaati
uyanmalıdır. Çalışmaya başlayınca belli birzaman sonra karşınıza çıkan arızaların ne kadar
basit olduğunu göreceksiniz. Bunun içinelinizden gelen gayreti göstermeniz gerekmektedir.
Yeni doğmuş bir bebek konuşabilir mi? Bebeğin konuşabilmesi için belirli bir zamanın
geçmesi gerekiyor ve bebek, bu zaman içerisindeöğreniyor. Eğer sizler kitabı açınca hemen
tamir yapmaya kalkarsanız başınıza değişik işlergelebilir. Yavaş yavaş öğrenerek ve bu
öğrendiklerinizin tatbikini yaparakilerlemelisiniz. Bugüne kadar televizyon ile ilgili gerekli
bilgileri aldınız. Elektronik malzemeleri tanıyorve onların sağlamlık kontrolünü yapabiliyor,
dahası ne işe yaradıklarını biliyorsunuz.

Şimdi önünüze bir televizyon şeması alaraktelevizyonu oluşturan katların yerlerini
tespit ediniz. Bu katlarda hangi malzemelerkullanılmış inceleyiniz. Şema üzerinde önce 220
volt girişini bularak ileri yönde devreyi takipediniz. Önce anahtara girmiş, çıkışta sigortaya
gelmiş; sigortadan sonra parazit kesici hattrafosu ve koruma direncinden sonra hem köprü
diyoda hem de PTC’ye gelmiş; PTC’den degausbobinine gelerek ekranın statik elekriği
demagnetize edilmiş. Köprü diyoDun çıkışında birfiltre kondansatör ve koruma direncinden
sonrasında anahtarlama devresi ile SMPS trafosu.Buraya kadar şema üzerinden devreyi
beraberce takip ettik.

Kendinizi bir atelyede çalışıyor olarakfarzedin. Bir müşteri geldi ve şikâyeti, resim
yeterince net değil. Bu durumda cihazi açtınız,gerekli temizliği yaptıktan sonra nereye
bakacaksınız? Neyi kontrol edeceksiniz? Budurumda kalkıp sigortayı, anahtarı ya da
hoparlörü kontrol eder misiniz? Neden? İştesistemli arıza arama, size bu yeteneği
kazandıracaktır. Eğer cihaz hiç çalışmıyorolsaydı müşteri, size bunun sigortası attı diye
gelirdi. Sizlere söylemek istediğimiz, katlarınçalışmalarını ve görevlerini çok iyi
öğrenmeniz ve şemayı okuma yeteneğine sahipolmanızdır. Devre şemalarında arızanın
şekline göre farklı yollar izlenebilinir. Bununiçin arızanın neden kaynaklandığını bilmemiz
gerekir Ya akım yolları, yani gerilimler kontroledilecek ya da osilaskop ile sinyal takibi
yapılacaktır.
NOT: Besleme katı arızasında hiçbir zaman arızayıteşhis etmek için herhangi bir
malzemeyi çıkararak devreyi çalıştırmayınız
Arıza Belirtileri
Arızaların belirtileri vardır. Hiç çalışmayanbir cihaza ölü tabiri kullanılır. Böyle bir
cihazda arızanın nereden kaynaklandığına dair enufak belirti yoktur. Arıza sadece sigortanın
atmasıyla da meydana gelmiş olabilir ya dayüksek gerilim katında meydana gelen bir
arızadan dolayı yüksek gerilim transistörübozulmuş, bu da besleme devresinden aşırı akım
çekilmesi suretiyle besleme devresinin bozulmasınayol açmış olabilir. Arızaları çeşitli
başlıklar altında inceleyecek olursak daha fazlaanlaşılır olacaktır. Bundan önce kısaca
ekrandaki görüntüye göre arızaların kaynaklarınasıl anlaşılır bunu inceleyelim. Bunun için
cihazın bir biçimde çalışıyor olması gerekir.Örneğin:
Ses yok ise arıza, ses çıkışkatındadır.
Ekranda resim karıncalı isearıza tuner katındadır.
Resim küçük ya da büyük isearıza beslemeden kaynaklanmaktadır.
Resmin altında ya daüstünde kesiklik varsa arıza düşey çıkış katındadır.
Resmin sağında ya dasolunda bozulmalar veya taşmalar varsa arıza yatay çıkış
katındadır.

Ekran, beyaz ve geri dönüşçizgileri varsa arıza kroma katındadır.
Tamirini yapacağınız cihazın elektronik devre şemasınımutlaka önünüze alınız. Şema
üzerinden arıza aramasını ve yorum yapmasınımutlaka uygulayarak öğrenmeniz
gerekmektedir. Bir cihazın şemasını inceleyerekdevrelerin çalışması hakkında bilgi sahibi
olabilirsiniz. Şema üzerinde kullanılansembolleri tanımanız ve bazı yabancı terimleri
bilmeniz gerekir.

Piyasada bulunan mono, stereo ya da teletexli,teletexsiz bütün televizyonların
besleme katı S.M.P.S (switch mode power suplyy)dediğimiz anahtarlamalı şekilde çalışan
bir devredir. Bu sistemde şehir şebekesinden alınan220 volt alternatif gerilim doğrultularak
filtrelendiğinde 300 voltun üzerinde bir doğrugerilim elde edilir. Bu gerilim, S.M.P.S
trafosuna girer. Çıkışında bir mosfet transistörile şaselenir. Transistorün tetiklenmesi için
kullanılan entegreli bir anahtarlama devresimevcuttur. Tetikleme devresi olarak kullanılan
entegrenin besleme gerilimi 300 volt doğrugerilim üzerinden alınmaktadır. Besleme devrede
ayrıca ekrandaki statik gerilimi ortadan kaldırmaküzere kullanılan “degaus bobini”ni
besleyen PTC direnci bulunmaktadır.

NOT: Arızalı elemanla birlikte, arızaya sebepolan elemanların da değiştirilmesi
gerektiğini unutmayınız. Aksi hâlde arızatamamen giderilemeyecektir

Arıza Akış Şeması
Televizyondaki bazı arızalara ait akış şemalarıaşağıya çıkarılmıştır. Bu akış şemaları
çok rastlanan arızalara aittir. Bu şemalar, arızaarama işlemlerinde sizlere rehberlik
edecektir. Cihazlarda kullanılan malzemelerin vedevre tasarımlarının birbirlerine göre farklı
olması, arıza aramayı farklı kılmaz.

Çalışma sistemleri aynı olup kullanılanmalzemeler farklılık gösterebilir. Her ne
sebepten olursa olsun tamire gelen bir cihazdaçalışmaya başlamadan önce mutlaka
elektronik devre şemasını temin ediniz. Arızaararken mutlaka alınması gereken güvenlik
önlemlerini alarak çalışmaya başlayınız. Güvenliçalışma ortamını hazırlamak arıza arama
işleminin başlangıcını oluşturur. Unutmayınız kiküçük hatalar, büyük sorunlara sebebiyet
verebilir.

SMPS katında ölçme yaparken beslemenin kendi şasesinikullanınız. Zira besleme
şasesiyle televizyonun şasesi birbirinden yalıtılmışdurumdadır. Bu iki şase hiçbir zaman
birbirine bağlanamaz.



Arızalı bir televizyonunonarımı için aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayınız.
Arıza hakkında bilgi alınız.
Cihazı çalıştırarak arızayıteyit ediniz.
Cihazı açarak temizliğiniyapınız.
Duyu organlarıyla arıza kontrolü yapınız.
Arızanın olduğu katıbelirleyiniz.
Arızalı elemanı tespitediniz.
Arızaya sebep olabilecekelemanları kontrol ediniz.
Arızayı gideriniz.
Cihazı çalıştırarak testediniz.
Arıza hakkında tam ve doğru bilgi alınız.
Cihazı açarken kablo bağlantılarına dikkat ediniz.
Temizlik esnasında cihazın enerjisinin kesik olduğundan emin olunuz.
Besleme kondansatörünün sağlamlık kontrolünü deşarj etmeden yapmayınız.
Arıza sonrası temizliğini unutmayınız.
Cihazı kapatmadan tümsoketlerin takılı olduğundan emin olun.

NOT: Bir televizyonda yüksek gerilim trafosunun değiştirilmesi gerektiğindemutlaka fişin
çekili olduğunu kontrol ediniz. Lehimlerisökmeye başlamadan önce tüpün anoduna bağlı
kabloyu çıkarınız. Bunun için önce tüpiçerisinde bulunan statik elektriği bir kablo
yardımıyla tüpün şasesine boşaltınız. Bu andatüp plaketinin de sökülü olması iyi olur


Televizyon, her ne kadar zaman internet zamanı olsa da, sürekli şekilde insanların, kendilerini oyalamasını sağlayan elektronik araçlardan bir tanesidir. Televizyon amacı güdülerek cep telefonlarına eklenen televizyon izleme programları; ve internet üzerinden televizyon izleyebilme imkanını, çok gerekli olmadıkça tercih etmeyiz. Bunun en önemli nedeni de, televizyonu, televizyondan izlemenin daha mantıklı olmasından kaynaklanmaktadır. İnternete bağımlı olmayanlar; ve özellikle de ev hanımları ile çocuklar, televizyon izlemeyi kendilerine görev edinmişlerdir. Bu nedenle de, televizyon arızası gerçekleştiği zaman, sorunun acilen bulunması; ve çözüm yolu üretilmesi gerekmektedir. Televizyon tamiri, alanında uzman kişiler tarafından yapılırsa, çok daha etkin sonuçlar alınması muhtemeldir.
Televizyon tamiri nasıl yapılır? Bunu merak eden kişiler için önce kısa bir açıklama yapalım; ilk olarak, televizyon arızası ortaya çıktığında, televizyonunuzu, bir yetkili servise götürmeniz gerekmektedir. Servise ulaştırdığınız televizyonun, televizyon arızasının ne olduğu size sorulacak; ve şikayetleriniz dinlenecektir. Şikayetinizi dinleyen televizyon yetkili servisi, televizyonu açar; ve sizin anlattığınız şikayeti, kendisi de görmeye çalışır. Televizyon tamirinde, televizyon arızasını gören televizyon yetkili servisi, arızanın hangi televizyon parçasından kaynaklandığını düşünüyorsa, o parçayı söker; ve televizyon parçasının önce arızalı olan bölümüne, genel bir temizlik yapılır. Televizyon parçasının genel temizliğinin, elektrik süpürgesi; ya da mümkünse kompresörle yapılması önerilmektedir.
Televizyon arızasının gerçekleştiği televizyon parçası bulunduktan; ve bu parçanın genel temizliği yapıldıktan sonra, televizyon parçası, el ve göz gibi duyu organlarımızla basit bir kontrolden geçirilir. Bu parçada, herhangi bir yanma; ya da patlama meydana gelmiş olabilir. Bu sorunlar eğer bulunursa giderilir; parçaların değiştirilmesi gerekiyorsa değiştirilir. Ancak televizyon parçasının değiştirilmesi gerekiyorsa, fazla ısıya maruz bırakılmadan bu işlemin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Parça değişimi gerçekleştirildikten sonra, herhangi bir lehim kalıntısı ya da benzeri bir şey varsa, bunlar da, tiner ile; ya da benzeri bir temizleyici ile alınır.

Televizyon tamirini gerçekleştiren kişi, eğer alanında uzman bir televizyon tamircisi ise, mutlaka televizyon arızasını kısa zamanda bulup çözüme kavuşturacaktır. Sistemli bir televizyon arızası tespiti ile bunu gerçekleştirmek mümkündür. Ancak bu çabukluk, bilgi ve beceri işidir; ve birden değil, zamanla kazanılmaktadır. Bu nedenle, televizyon tamiri yapan ya da yapmak isteyen kişilerin gözlem becerilerinin oldukça kuvvetli olması gerekmektedir. Televizyon tamiri yapan televizyon tamircisi, televizyon arızasını, bir bakışta anlayabilecek kadar alanında ustalaşabilmektedir.

Ancak şunu da belirtmek isteriz. Televizyon parçası diyip geçtiğimiz, televizyon arızası yaptığını tahmin ettiğimiz parçaları değiştirmeden önce, bu durumun gerçekliğinden emin olmamız gerekmektedir. Çünkü, özellikle son zamanlarda geliştirilen teknoloji harikası bazı televizyonların parçaları, televizyon fiyatına yakın bir fiyatta olabilmektedir. Bu nedenle, bu televizyon parçasını değiştirmektense, televizyonu değiştirmeyi bile düşünebilir tüketici. Bu nedenle, tekrarlıyoruz: televizyon tamiri, alanında uzman kişiler tarafından; ve en çok da, televizyon yetkili servisi tarafından yapılmalıdır.